اثر شکل نیتروژن و phمحلول غذایی بر تغییرات ph و ec ریزوسفر اسفناج در کشت هیدروپونیک

چکیده در این مطالعه، تأثیر نسبت نیترات به آمونیوم و ph محلول غذایی بر تغییرات ph و ec ریزوسفر در طول دوره رشد اسفناج در بستر پرلیت و در شرایط گلخانه بررسی گردید. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کامل تصادفی با سه فاکتور شامل ph محلول غذایی در سه سطح (5/4، 5/6 و 8)، نسبت نیترات به آمونیوم محلول غذایی در پنج سطح (100:0، 75:25، 50:50، 25:75 و 0:100) و زمان در 10 سطح با چهار تکرار انجام شد. سه عدد نشای گیاه اسفناج (spinacia oleracea l.) رقم سیریوس در هر گلدان کشت و با 15 محلول غذایی مختلف تغذیه شدند. در طول دوره رشد و در زمان های مختلف، ph و ec آبشویه گلدان های باکشت و بدون کشت اسفناج در تیمارهای مختلف تعیین شد. نتایج نشان داد که تأثیر زمان، نسبت نیترات به آمونیوم محلول غذایی و ph اولیه محلول غذایی بر ph و ec ریزوسفر اسفناج در سطح احتمال کمتر از 1/0 درصد معنی دار بود. با افزایش نسبت نیترات به آمونیوم محلول غذایی، ph ریزوسفر اسفناج افزایش و ec ریزوسفر آن کاهش یافت. در پایان دوره رشد، ph ریزوسفر اسفناج در نسبت نیترات به آمونیوم 100:0 و دو ph 5/4 و 0/8 حدود سه واحد از نسبت نیترات به آمونیوم 0:100 بیشتر بود. در حالی که این تفاوت در ph 5/6 کمتر بود. در طول دوره رشد اسفناج، تغییرات ph و ec ریزوسفر در تیمارهای مورد مطالعه متفاوت بود. در نسبت نیترات به آمونیوم محلول غذایی 75:25 و ph 5/6 ph ریزوسفر برای رشد گیاه و جذب عناصر غذایی در گستره مطلوب قرار داشت. به استثنای نسبت نیترات به آمونیوم 100:0 و ph 0/8، در بقیه تیمارها ph ریزوسفر اسفناج در طول دوره رشد گیاه کاهش یافت. ph اولیه محلول غذایی بر ph ریزوسفر اثر متفاوتی داشت. به طوری که میانگین ph ریزوسفر در محلول های غذایی با ph اولیه 5/4، 5/6 و 0/8 به ترتیب 94/5، 5/6 و 29/7 بود. نتایج نشان داد که گیاه اسفناج برای سازش با شرایط نامساعد اسیدی یا قلیایی، فعالانه ph ریزوسفر خود را تغییر می دهد. هم چنین، اثرات نامطلوب ph بر رشد اسفناج در شرایط نامساعد اسیدی یا قلیایی می تواند با استفاده از نسبت نیترات به آمونیوم مناسب کاهش یابد. ec ریزوسفر اسفناج نسبت به ec گلدان های بدون کشت و ec اولیه محلول های غذایی بیشتر بود. با کاهش ph محلول غذایی، ec ریزوسفر اسفناج افزایش یافت.